Τρίτη 31 Μαΐου 2011

Αγάπη και έρωτας

     Πόσο γνωριζουμε τα συναισθηματα μας; Ποσο ειμαστε σιγουροι γι' αυτα; Ποσες φορες μας προδιδουν; Λεμε "σ' αγαπαω". Τι εννοουμε; Η αγαπη, γλωσσικα τουλαχιστον, συγγενευει με το λεξιδιο αγα-, το λιαν, πολυ. Αγα-ν, το ομοριζο της αγα- πης (στο οποιο εβαζαν... μηδεν! οι προγονοι), σημαινει υπερμετρως. Αλλα αυτο δεν λεγαμε μικροι στην ερωτηση "Ποσο μαγαπας" Αυτο δεν εννοουμε μεγαλοι; "Απ' τη γη, ισαμε τον ουρανο, και ακομα περισσοτερο...". Σαγαπαω παει να πει... υπερμετρως, Αγα-ν. Η αγαπη ξεπερναει το μετρο. Καθε μετρο. Ειναι πηγη Υβρεως. Αγαπη ειναι η κυριαρχια πανω στο σωμα και στο πνευμα του αλλου. Η ταση να τον εξουσιαζεις απολυτα. Να τον θεωρεις κτημα σου. Να του λες, με τον τροπο σου, με τη σταση σου, με τη συμπεριφορα σου, με τα συναισθηματα σου, "Εσυ δικαιωματικα μου ανηκεις". Μου αν-ηκεις, αφου ηλθες στο καλεσμα μου. [Ανα+ηκω: αν-ηκω (=εχω ερθει: εληλυθα]. Γι' αυτο σε ιδιοποιουμαι, σε οικειοποιουμαι, σε εξ- ουσιαζω. Αγαπη ειναι εξ-ουσια και υποταγη. Οπως Ερως, το αντιθετο της αγαπης, ειναι συν- ουσια και απελευθερωση. Φασισμος, ειναι αγαπη και περιφρονηση. Περιφρονηση οταν το θυμα της αγαπης παει να ξεφυγει η ξεφευγει απ' το Θυτη του. Φασισμος, ακομα, ειναι αγαπη και μισος. Οταν απειλειται "αυτο που δικαιωματικα του ανηκει" ο αγαπημενος, η αγαπημενη. Αυτο δεν ειναι παραδοξο γιατι αγαπη και μισος συνυπαρχουν, στον ιδιο βαθμο, για το ιδιο προσωπο, μεσα μας, λογω αμφι-θυμιας, οπως συνυπαρχει η χαρα με τη λυπη, η λεγομενη χαρμολυπη κ.ο.κ. Εξαλλου το μισος οριζεται πολυ ορθα απ' τον Σελερ "σαν μια αυτοτοξινωση, σαν τη βλαβερη εκκριση μεσα σε κλειστο δοχειο μιας πολυχρονης αδυναμιας". Αλλα και η Αγαπη, η αλλη οψη του μισους, ως φιλαυτια, ως αναγωγη των παντων στον εαυτο μας, για την ικανοποιηση του αχορταγου Εγω, δεν ειναι και αυτη μια εσωτερικη κινηση; Μια ανακυκλωση συναισθηματων, χωρις διεξοδο; Ο Ερως, αντιθετως, ειναι η εξεγερση που διασπα την υπαρξη, που τη βοηθα να ξεχειλισει. Ειναι η ορμητικη εξοδος, σε αναζητηση της τελειας ομορφιας. Ο Ερως ειναι πηγη των εξεγερσεων, των επαναστασεων. Η αγαπη, αντιθετως, με τον παραμυθητικο της λογο, συμβαλλει στην υποταγη, στην ανοχη της βιας και της ασχημιας που ασκειται εις βαρος μας. Υπαρχουν και αλλες διαφορες. Ο Ερως, συμφωνα με τον Τολστοι, βασιζεται παντα στην παραιτηση απ' τα ατομικα αγαθα. Η Αγαπη, αντιθετως, σε αυτα αποβλεπει. Ακομα... Ερωτευομαι, συμφωνα με τον Λαιμπνιτς, σημαινει χαιρομαι την ευτυχια του αλλου. Αγαπω, αντιθετως, σημαινει μισω την ευτυχια του αλλου, τη φθονω, τη ζηλευω. Ερως ειναι ψυχικη δυναμις, σθενος, τολμη, ανδρεια, θαρρος. Η Αγαπη, αντιθετως, ειναι "ο φοβος που μας ενωνει με τους αλλους". Ενας αοριστος φοβος κινδυνου. Ενας φοβος χωρις αντικειμενο. Αγαπη ειναι η ποιοτικη διαταραχη των συναισθηματων μας. Αυτη η ευκολη μεταπτωση της χαρας σε θλιψη. Ολα ξεκινουν ξαφνικα. Απο μια ασημαντη χειρονομια, σταση, συμπεριφορα. Η αγαλλιαση γινεται ανησυχια, αγχος, φοβος, αμηχανια. Στη θεση της ευτυχιας θρονιαζεται το μελαγχολικο συναισθημα, που συμπαρασυρει και τις υπολοιπες ψυχικες λειτουργιες: σκεψη, προσοχη, βουληση, ψυχοκινητικη δραστηριοτητα. Μα τι φταιει ... Απλουστατα. Η αγαπη (!). Αν ηταν Ερως, τα πραγματα θα ηταν διαφορετικα. Και αν λειπει η αγαπη; Τοτε εχουμε συμφωνα με τον Γιασπερ το συναισθημα απωλειας του συναισθηματος. Η ζωη μας ειναι ηρεμη, γαληνια, αλλα τοσο πληκτικη. Δεν αισθανομαστε ουτε χαρα ουτε λυπη ουτε αγαπη για τη ζωη. Γι' αυτο αγαπατε μισειτε αλληλους . Δεν υπαρχει αλλη οδος σε μια εποχη με τον Ερωτα δολοφονημενο... Ειναι ο φοβος που μας ενωνει με τους αλλους.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου